De Bril van Martin

vanaf morgen, 4 februari, elke donderdag om 20u35 op VIER

Woensdag 3 februari 2016 — Sijsele, een dorpje in West-Vlaanderen, wordt overspoeld door 500 asielzoekers uit het Midden-Oosten en Afrika. Het dorp davert op zijn grondvesten, dit hebben de Sijselenaren  nog nooit meegemaakt. Martin Heylen, zelf afkomstig uit een kleine gemeente, observeert vijf maanden lang op een persoonlijke manier hoe het samenleven tussen de Sijselenaren en hun nieuwe, vreemde buren evolueert.

Najaar 2015. De wereld wordt geconfronteerd met de grootste vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Miljoenen mensen ontvluchten het geweld in hun thuisland en proberen Europa te bereiken, tussen hoop en wanhoop.

Sijsele, deelgemeente van Damme. Een rustig dorp in West-Vlaanderen. Onder de kerktoren wonen zo’n 5000 inwoners. De meesten van hen zijn in de gemeente geboren, getogen en zullen er ook weer sterven. Iedereen kent iedereen, het leven gaat er zijn gewone gangetje. Tot het wereldnieuws plots heel dichtbij komt.

Ze zijn met 500. Asielzoekers uit Syrië, Irak, Afghanistan, Eritrea… worden opgevangen in de voormalige legerkazerne van Sijsele, waar ze bad, bed en brood krijgen. Tot grote ongerustheid van de Sijselenaren. Vroeger was één onbekende op straat al genoeg voor een burenalarm, nu zijn de vreemdelingen plots overal. Donkere mannen, gesluierde vrouwen, groepjes tieners en kinderen wandelen door de straten van Sijsele, overdag maar ook ’s avonds en ’s nachts.

“Wat doet dat met zo’n kleine gemeenschap?”, vroeg reportagemaker Martin Heylen zich af. Zelf afkomstig uit Oosteeklo, een gemeente met nog geen 3000 inwoners, kent hij het dorpsleven en zijn ongeschreven regels. Vanuit zijn eigen achtergrond gaat Martin op zoek naar wat er leeft in Sijsele en hoe de dorpelingen omgaan met hun nieuwe buren uit verre en onbekende oorden. Hij geeft in de eerste plaats het woord aan de gewone Sijselenaren: sommigen verwelkomen de asielzoekers met open armen, anderen zijn eerder sceptisch of helemaal tegen. Daarnaast maakt Martin kennis met de vluchtelingen om wie het allemaal draait en luistert hij naar hun persoonlijke verhalen. Op welke manier kijken zij naar hun nieuwe woonplaats, waar alles anders is dan in hun thuisland? En hoe zien ze hun toekomst in België tegemoet?  

Door de bril van Martin, ook letterlijk. Tijdens het draaien van deze documentaire ruilde Martin zijn gewone bril voor een camerabril, waardoor de kijker – net als Martin zelf – recht in de ogen van de Sijselenaren en de vluchtelingen kijkt. En vice versa. Het resultaat is een persoonlijk portret van een dorp dat op het punt staat om voorgoed te veranderen. Of is het toch maar tijdelijk? Dat kan niemand op dit moment voorspellen.

In een reeks van 4 afleveringen volgen we de evolutie die de Sijselenaren doormaken in de eerste 5 maanden na de aankomst van de vluchtelingen. We zijn getuige van hun verbazing en angst voor het onbekende, de eerste voorzichtige toenaderingspogingen en het ontstaan van vriendschappen. Bewust ligt de focus niet op de extreme voor- en tegenstanders, maar op gewone mensen in een Vlaams dorp, die proberen te leven met de nieuwe situatie die heel Europa in de ban houdt.

De tijd doet wat met de mensen, in deze woelige scharnierperiode van de geschiedenis van Europa én van Sijsele.

De Bril van Martin, vanaf 4 februari om 20u35 op VIER